Tài liệu tạo các thế cây cảnh Bonsai độc đáo

Tài liệu các thế cây cảnh bonsai thường dùng

Các thế cây cảnh là tài liệu được lưu lại từ rất lâu về nghệ thuật cây cảnh. Các thế này cũng được chia ra làm cổ điển và hiện đại. Các tài liệu này là môt bản hướng dẫn tạo dáng, bởi vì các dáng này đẹp và mang một ý nghĩa nhất định.

Đa số các cây bonsai đều tuân theo các dáng thế này, các cây không theo một dáng thế nào mà vẫn rất đẹp thì gọi là dáng quái. Dáng thế ở nước ta khá đa dạng có thể lên tới 72 dáng thế, tuy nhiên chỉ có khoảng 12 thế cây là phố biến. Sau đây chúng ta sẽ cùng nhau tìm hiểu các thế phổ biến và cách tạo thành chúng.

Dáng trực

Dáng trực tượng trưng cho sự quân tử của nam giới, dáng thế tạo nên sự vững chắc như cột trụ trời vậy. Trong tự nhiên bạn có thể gặp các cây cổ thụ to lớn cao hàng trăm mét đó chính là cây dáng trực.

Tạo hình: cây có hình dạng thẳng lên trời, cây càng to ở gốc và nhỏ dần khi lên đến ngọn. Cả thân và tay cành đều thoát lên vẻ già dặn của một cây cổ thụ.

Cách thực hiện: cắt ngang gốc đợi mầm non mọc lên to bằng 2/3 thân gốc thì cắt tiếp. Sau 4 - 5 lần cắt giật như vậy sẽ tạo được thế đầu voi đuôi chuột. Tiếp theo là tiến hành tạo tay cành cho già giặn là được.

Độ khó: đây là cách có độ khó cao, thời gian thực hiện lâu. Đây là một thế rất có giá trị do đẹp và tốn nhiều công sức.

Biến thể: trực lắc (hơi nghiêng về một phía), trực quân tử (thẳng đứng), trực huyền (vừa dáng trực, vừa dáng huyền).

Dáng thác đổ

Dáng này là một dáng có giá trị rất cao do tính thẩm mỹ của nó. Cây thường được trồng trong chậu hình chữ nhật cao rũ xuống dưới. Các cây có hoa, quả như linh sam, bông trang, sam trái sẽ tạo thành một thảm hoa rất đẹp.

Tạo hình: như tên gọi dáng này như một cây mọc ở một chỏm đất phía trên thác nước, sườn núi. Khi trưởng thành sẽ uốn theo độ dốc của của thác nước do trọng lực.

Cách thực hiện: chọn các gốc phôi có sẵn co dốc xuống theo thế này. Nếu phần rễ nhô lên khỏi mặt đất đẹp nữa thì càng tốt. Nuôi các mầm mọc ra thì uốn hướng xuống phía dưới. Chú ý tạo tay cành to dần từ trên cao và cành nhỏ dần khi gần xuống đất.

Độ khó: tương đối khó vì rất khó kiếm phôi đẹp để tạo hình. Trong quá trình tạo thế cho cây cũng cần người có nhiều kinh nghiệm. Các cây dáng thác đổ thường được tạo hình thành từng cặp trái phải để chưng ở các biệt phủ.

Biến thể: không có biến thể.

Dáng long

Dáng này là một dáng cây cổ truyền phổ biến nhất. Ngày xưa người ta coi rồng là biểu tượng của sự may mắn quyền lực. Nên thời phong kiến hầu hết các cây cảnh đẹp đều được tạo theo dáng này.Ngày nay vẫn còn tồn tại nhiều cây mai vàng dáng long cổ truyền rất đẹp.

Tạo hình: phần rễ và gốc to nổi lên hẳn mặt đất tạo thành đầu con rồng đang phi xuống đất. Lên trên chính là phần đuôi, càng lên trên càng thu nhỏ và uốn lượn theo đúng tạo hình con rồng, các tay cành làm đều về các phía.

Cách thực hiện: để tạo thành cây dáng long đẹp quan trọng nhất là bộ đế, rễ. Ngay từ nhỏ nên thực hiện cuốn gốc cây con thành nhiều vòng. Khi cây này lớn lên sẽ có phần thân gốc cuốn lại với nhau tạo thành đầu con rồng. Ngoài ra phải nuôi rễ cây con cho to, nổi hẳn lên trên mặt đất mới đẹp.

Độ khó: trung bình, các cây dáng long không cần cắt giật nhiều lần. Các cây dáng long theo một khung cố định có thể dễ dàng thực hiện, không yêu cầu tay nghề quá cao.

Biến thể: không có biến thể.

Dáng phụ tử

Cây gồm 2 thân một cây mẹ lớn hẳn so với thân con còn lại tạo thành dáng phụ tử. Đây là một dáng khá dễ, ý nghĩa tượng trưng cho tình cảm gia đình. Xét về tổng thể nhìn rất hài hòa, khá nhiều cây phụ tử nổi tiếng được trưng bày.

Tạo hình: chọn cây phôi có một thân đẹp phần rễ phình to. Phần cây nhỏ có thể nuôi sau thân chính. Thế này người chơi cũng tạo tay cành giống như cây dáng trực.

Độ khó: dễ thế cây này chỉ cần người chơi có kiến thức cơ bản là được. Nhưng để tạo được một cây thế phụ tử có hồn thì cần người chơi có kiến thức thẩm mỹ và còn yếu tố may mắn nữa.

Biến thể: không có biến thể.

Thế bạt phong

Đây là một dáng cổ điển, rất nhiều cây theo dáng này đạt giải cao tại các cuộc triển lãm. Dáng bạt phong được định nghĩa như một cây trước gió, lùa hẳn về một phía. Dáng thế này tạo một tạo hình độc đáo, nếu kết hợp với co thân gốc đẹp sẽ rất có hồn.

Tạo hình: cây phôi gồm nhiều thân hướng sang phải, sau đó co gắt sang trái như đang bị gió lùa vậy. Cây dáng bạt phong rất dễ tạo vì không cố định và gồm nhiều thân. Tuy nhiên để tạo thành một cây bạt phong đẹp rất khó. Hầu hết các cây thế này chỉ đạt được mức cơ bản chưa tạo được các đường nét cần có.

Độ khó: tương đối dễ hầu hết các cây nhiều thân đều có thể tạo hình thành dáng này. Gốc phôi cũng không cần yêu cầu khắt khe. Thế này cần sử dụng khá nhiều dây kẽm đi dây để cố định.
Biến thể: gồm rất nhiều biến thể khác nhau vì không cố định tạo hình.

Dáng huyền

Là một trong 12 dáng cổ truyền của nước ta được ghi chép nhiều trong các sách. Dáng này thường gặp nhiều do có nhiều người lựa chọn để làm cây. Đây cũng là một dáng dễ làm tương tự dáng trực nhưng nghiêng hẳn về một bên một góc 45 độ. Bạn có thể tưởng tượng nó nghiêng như một dấu sắc hoặc dấu huyền.

Tạo hình: thường lựa chọn các phôi đẹp có độ nghiêng phù hợp để tạo dáng. Nói chung chọn dáng thế nào để làm cây đa phần do hình dạng của cây phôi. Cây dáng này cũng cần trải qua nhiều lần cắt giật để cho thân có độ vót đẹp. Phần đỉnh sẽ nằm nghiêng sang một bên để lộ phần thân chính.

Độ khó: tương đối khó do phải trải qua nhiều lần cắt giật giống cây dáng trực thì mới đẹp. Lưu ý chọn phần mặt tiền cho đẹp trước khi tạo dáng.

Biến thể: dù nghiêng sang trái hoặc nghiêng sang phải đều gọi là dáng huyền. Các cây có độ nghiêng lớn hơn 60 độ thường không còn được gọi là dáng huyền nữa.

Dáng bay

Được định nghĩa như một vật thể đang bay vậy. Vì thế cây có dáng bay thường có tạo hình song song với mặt đất và nằm hẳn trên cao. Các cây này thường được trồng trên chậu cao và đặt ở trên một cái đôn sẽ đẹp hơn.

Tạo hình: dáng bay là dáng nằm giữa dáng huyền và thác đổ. Dáng này sẽ tạo với trục thẳng đứng một góc 90 độ C. Đây cũng là một dáng rất đẹp bạn có thể lựa chọn để tạo hình cho cây của mình.

Độ khó: trung bình chọn các cây có thân gốc đẹp và có một co gắt 90 độ là có thể tạo được. Các cây dáng bay thường chọn chủng loại có hoa hay trái như linh sam, bông trang, sam núi thì thành phẩm sẽ đẹp hơn.

Biến thể: không có biến thể

Bài viết liên quan:

• Top 5 cây cảnh bonsai được nhiều người chơi nhất
• Cách chăm sóc và tạo thế cây cảnh đẹp