Kỹ thuật trồng và chăm sóc cây bưởi da xanh hiệu quả

1. Sơ lược về Bưởi da xanh 

Cây Bưởi da xanh ruột hồng có tên khoa học là Citrus Maxima, thuộc họ thực vật Rutaceae. Đây là giống bưởi thuần, có nguồn gốc tại xã Thanh Tân, huyện Mỏ Cày Bắc, tỉnh Bến Tre. Bưởi da xanh ruột hồng ra trái dạng hình cầu, có trọng lượng trung bình mỗi trái từ 800g. Khi chín vỏ có màu xanh đầm hơi ngả vàng, đặc biệt vỏ mỏng nên rất dễ bóc. Tép bưởi có màu hồng nhạt đặc trưng, rất mọng nước và ít hạt. 

Bưởi da xanh có mùi vị ngọt thanh đặc trưng nên rất được người tiêu dùng lựa chọn.

2. Hàm lượng dinh dưỡng và công dụng của Bưởi da xanh.

Giá trị của trái Bưởi da xanh ruột hồng nằm ở chỗ nó không chỉ là món ăn ngon và bổ dưỡng mà còn có thể được xem là bài thuốc phòng và trị bệnh do thành phần dinh dưỡng có chứa nhiều loại vitamin, khoáng chất vi lượng và đa lượng.

 Kể cả một số hoạt chất đặc biệt giúp phòng ngừa bệnh như (bệnh phổi, tim,...) rất hiệu quả. Biết được giá trị dinh dưỡng và phòng trị bệnh của bưởi da xanh ruột hồng nên người tiêu dùng hầu như không bỏ thứ gì từ phần ruột cho đến phần vỏ đều có thể ăn tươi múi bưởi hoặc chế biến vỏ bưởi.

Vậy Kỹ thuật trồng và chăm sóc cây Bưởi da xanh sao cho hiệu quả nhất?

I.Yêu cầu về thời tiết và thổ nhưỡng:

1. Nhiệt độ: Nhiệt độ thích hợp nhất để cây bưởi sinh trưởng và phát triển từ 23-29^oC.

2. Ánh sáng: Cường độ ánh sáng thích hợp là tương đương nắng sáng lúc 9 giờ.

3. Nước: Cây bưởi cần nhiều nước, nhất là trong thời kỳ ra hoa và kết quả nhưng cũng không chịu ngập úng. Trong mùa nắng và những ngày khô hạn trong mùa mưa, cần phải tưới nước để duy trì sự phát triển nhanh của cây. Độ mặn trong nước tưới không quá 0,2% (2g/lít nước).

4. Đất trồng: Đất phải có tầng canh tác dày ít nhất là 0,6 m, thành phần cơ giới nhẹ hoặc trung bình. Đất tơi xốp, thông thoáng, thoát nước tốt, pH nước từ 5,5-7, có hàm lượng hữu cơ cao >3%, ít bị nhiễm mặn, mực thủy cấp thấp dưới 0,8 m.

II. Cách nhân giống và chọn giống Bưởi da xanh phù hợp như thế nào?

1. Cách nhân giống Bưởi da xanh:

a) Phương pháp chiết cành Bưởi da xanh: Giúp giữ lại hoàn toàn các đặc tính của cây đầu dòng, rễ mọc cạn, thích hợp trồng trên các vùng đất có mực thủy cấp hơi cao nhưng hệ số nhân giống thấp, dễ làm lây truyền các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm, cây mau già cỗi và không thể tận dụng các ưu điểm của gốc ghép. Cây dễ đổ ngã do bộ rễ phát triển kém, không tương ứng với sự phát triển của cây. Những lưu ý khi chiết cành:

- Các dụng cụ chiết cành phải được khử trùng trước và sau khi thực hiện thao tác chiết trên từng đoạn cành.

- Tuổi cành chiết không nên quá già, chỉ chọn các cành bánh tẻ.

- Cây dùng để chiết cành phải đang ở trong tình trạng sinh trưởng phát triển tốt, không sâu bệnh, nhất là bệnh vàng lá Greening và Tristeza.

b) Phương pháp ghép Bưởi da xanh: Hệ số nhân giống cao, tận dụng ưu thế của gốc ghép, cây chống chịu đổ ngã tốt, tăng tuổi thọ, giữ lại được các đặc tính tốt của cây đầu dòng.

- Gốc ghép: Có thể sử dụng các giống bưởi chua ở địa phương làm gốc ghép hoặc sử dụng gốc cam mật để làm gốc ghép theo hướng ổn định chất lượng giống bưởi. Gốc ghép phải được gieo từ các hạt khoản, thu từ các trái tốt trên cây, không chọn thu hạt từ trái rụng, trái bệnh. Trước khi ghép, gốc ghép phải được định kỳ phun xịt thuốc trừ rầy chổng cánh.

- Mắt ghép, cành tháp: Sử dụng mắt ghép sạch bệnh lưu giữ trong các nhà lưới ngăn được rầy chổng cánh. Cành lấy mắt ghép là các cành nghiêng khoảng giữa thân, chọn đều theo các hướng và vị trí của tán cây để giảm tỉ lệ không đúng kiểu hình, không lấy mắt ghép trên cành tược (vượt) và cành mọc lòa xòa trên mặt đất.

c) Tiêu chuẩn cây Bưởi da xanh đầu dòng : Cây đầu dòng phải là cây sạch bệnh, có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng, đang trong thời kỳ sinh trưởng phát triển tốt, không có dấu hiệu sâu bệnh phá hại, kết quả kiểm tra âm tính đối với các bệnh hại nguy hiểm như bệnh Vàng lá Greening,Tristeza, có năng suất phẩm chất ổn định.

2. Tiêu chuẩn cây giống Bưởi da xanh tốt:

- Cây phải đúng giống, sinh trưởng khỏe, không mang mầm mống sâu bệnh hại

- Đồng nhất về hình thái và đặc tính di truyền, độ sai khác không vượt quá 5%

- Chiều cao cây tính từ mặt bầu > 60cm, có 2-3 cành cấp I

- Đường kính gốc ghép đo cách mặt bầu 10cm: 0,8-1cm

- Đường kính cành ghép (đo trên vết ghép 2 cm) > 0,7cm

III. Kỹ thuật trồng và cách chăm sóc Bưởi da xanh:

A. Thiết kế vườn trồng Bưởi da xanh:

1. Trường hợp đất mới: Áp dụng kỹ thuật đào mương lên liếp nhằm xả phèn, mặn và nâng cao tầng canh tác. Mương vườn rộng từ 1-2m, liếp rộng 6-8 m. Cần xây dựng bờ bao để bảo vệ cây trồng, mực nước trong mương vườn nên giữ ổn định. Nên bố trí ít nhất 1 cống lấy nước và 1 bọng điều tiết nước. Khi thiết kế liếp trồng nên theo hướng Bắc-Nam, các cây sẽ nhận được ánh sáng đầy đủ và đồng đều hơn.

2. Trường hợp đất cũ: Chọn vị trí mới để đắp mô trồng nhằm tránh các ổ sâu bệnh cũ và tạo môi trường tốt cho cây phát triển. Thời kỳ đầu có thể giữ cây trồng cũ để tận thu, ổn định thu nhập, chè mát cho cây bưởi Da xanh mới trồng và hạn chế cỏ dại.

3. Trồng cây chắn gió: Hàng cây chắn gió được trồng xung quanh vườn, chú ý hướng Đông và Tây Nam, có thể trồng dâm bụt để cao, xoài hoặc cây dừa nước.

B. Kỹ thuật trồng và chăm sóc Bưởi da xanh:

1. Thời vụ trồng: Bưởi Da xanh trồng được quanh năm nhưng nên trồng vào đầu mùa mưa để tiết kiệm công tưới, thời điểm thích hợp nhất vào tháng 5–6 dương lịch hàng năm. Cũng có thể trồng vào cuối mùa mưa nếu có đủ điều kiện tưới trong mùa nắng.

2. Chọn cây giống để trồng: Cây giống phải đạt tiêu chuẩn sinh trưởng, sạch bệnh và có nhãn hoặc giấy xác nhận nguồn gốc xuất xứ của các cơ quan chức năng.

3. Mật độ và khoảng cách trồng: Khoảng cách trồng trung bình có thể là 4-5m x 5-6m (tương đương mật độ trồng khoảng 35-50 cây/1000m2).

4. Chuẩn bị mô trồng và cách trồng: Đất làm mô thường là đất mặt ruộng hoặc đất bãi bồi ven sông phơi khô. Mặt mô nên cao 40-60cm, đường kính 80-100cm. Đắp mô trước khi trồng 2-4 tuần, trộn đều đất đắp mô với 10 kg phân hữu cơ hoai với 200g vôi. Khi trồng, đào lỗ ở giữa mô và bón vào đáy lỗ 200g phân DAP (18%N-46%P205), phủ lên trên một lớp đất mỏng. 

Dùng dao cắt đáy bầu và đặt cây xuống giữa lỗ làm thế nào để mặt bầu cây nhô cao khoảng 3cm so với mặt mô, sau đó lấp đất xung quanh bầu cây ém nhẹ, kéo bao nylon từ từ lên và lấp đất lại nghiêng mặt bầu, tưới nước. 

Khi đặt cây phải xoay mắt ghép hướng về chiều gió để tránh cây bị tách chồi. Sau khi trồng cần cắm cọc giữ chặt cây con. Đối với cây chiết nên đặt cây nằm nghiêng một góc khoảng 45o để cây dễ phát triển cành và tán về sau.

5. Tủ gốc giữ ẩm: Tủ gốc giữ ẩm trong mùa nắng bằng rơm rạ khô. Mùa mưa nên tủ cách gốc khoảng 20cm.

 Cây còn nhỏ nên làm sạch cỏ để tránh cạnh tranh dinh dưỡng, nhưng có thể trồng hoa màu để tránh đất bị xói mòn, đồng thời tăng thu nhập. Khi cây lớn có thể giữ cỏ trong vườn nhằm giữ ẩm và chống xói mòn đất, nhưng khi cỏ phát triển mạnh phải cắt bỏ bớt để tránh cạnh tranh dinh dưỡng.

6. Tưới và tiêu nước: Bưởi cần tưới nước đầy đủ nhất là giai đoạn cây con và ra hoa đậu trái. Mùa nắng nên thường xuyên tưới nước cho bưởi. Vào mùa mưa, cần tiêu nước vào các tháng mưa nhiều, tránh ngập úng kéo dài cây có thể chết.

7. Phân bón cho Bưởi da xanh:

- Liều lượng phân bón: tùy cây lớn nhỏ mà ta sử dụng phân bón khác nhau

a. Dùng phân bón đơn: Có thể sử dụng công thức phân bón đơn như sau:

- Phân bón Urê: 50-150g/ cây/ năm, bón 3-4 lần/ năm.

- Phân Super lân: 50-150g/ cây/ năm, bón 1 lần vào cuối mưa.

- Phân kali KCl: 60g/ cây/ năm, bón 1 lần vào cuối mưa.

b.Phân hỗn hợp NPK phù hợp cho cây Bưởi  như NPK  30-10-10 hoặc 20-20-15 

- Năm 1: 0,5-1kg/ cây/ năm.- Năm 2: 1,5-2kg/ cây/ năm.

Chia ra làm 3-4 lần/ năm, có thể hòa ra nước hoặc bón vào quanh gốc theo hình chiếu tán cây.

c. Bón thúc bổ sung: lượng bón tính trên diện tích 1 công 1000m²

- Phân hữu cơ: đầu mưa dùng 1-2m³ phân ủ hoai (tương đương 500-1000kg)+2-3kg nấm đối kháng Trichoderma (TRICO-VIA ) bón vào rãnh quanh gốc cây.

- Vôi: 50-100kg/năm hoặc sử dụng VIA CaO-Tinh vôi theo khuyến cáo để mang lại hiệu quả.

- Tưới phân thúc: thay vì dùng NPK trong nước không  tan hết ta dùng Xô dinh dưỡng ĐẠM CÁ VIA hoặc Phân Organic Via pha nước tưới gốc, định kỳ 10-15ngày/ 1 lần.

- Phun trên lá: Phân bón dưỡng lá  NITRO VIA phun định kỳ 1 tháng 1 lần. hoặc phân bón lá VIAMINO - dưỡng chất đa năng 7-10 ngày 1 lần- Có thể pha chung với thuốc trừ sâu bệnh cho tiện công phun xịt.

- Phương pháp bón phân cho Bưởi da xanh:

Nên xới nhẹ xung quanh gốc theo hình chiếu của tán cây, bề rộng của rãnh khoảng 30-40cm, cho phân vào, lấp đất và tưới nước.

Tham khảo kỹ thuật bón phân tại đây : https://nongnghiepbenvung.vn/ky-thuat-bon-phan

 Không cuốc quá sâu có thể gây đứt rễ. Cũng có thể kết hợp với bồi bùn, đắp gốc để bón phân hoặc dùng bừa răng cào lấp phân giúp hạn chế đứt rễ.

Xem thêm các loại phân bón tốt cho lá và kích rễ bên dưới

https://nongnghiepbenvung.vn/san-pham

8. Tỉa cành và tạo tán cho Bưởi da xanh:

- Tạo tán: là việc làm cần thiết nhằm hình thành và phát triển bộ khung cơ bản, vững chắc từ đó phát triển tán lá cho cây.

- Tỉa cành: sau khi thu hoạch cần phải loại bỏ những đoạn cành sau đây:

+ Cành đã mang quả (thường rất ngắn khoảng 10-15cm).

+ Cành bị sâu bệnh, cành ốm yếu, cành nằm bên trong tán không thể mang quả

+ Cành đan chéo nhau, những cành vượt trong thời kỳ cây đang mang quả nhằm hạn chế việc cạnh tranh dinh dưỡng với quả.

Chú ý: phải khử trùng dụng cụ bằng cách hơ qua ngọn lửa hoặc cồn 70o khi cắt hoặc tỉa cành để tránh lây bệnh.

- Kiểm soát chiều cao của tán cây: Khi cành bưởi cao trên 3-4m thì cắt bỏ nhằm khống chế và duy trì chiều cao của cây trồng trong tầm kiểm soát để duy trì sức sống tốt của cây, đảm bảo sự cân bằng sinh trưởng và kết trái ở mức tối hảo.

9. Xử lý ra hoa Bưởi da xanh:

Bưởi Da xanh không cần xử lý vẫn có thể ra hoa theo mùa thuận, tuy nhiên để cây ra hoa tập trung có thể xử lý ra hoa cho cây theo những cách như sau:

Xử lý ra hoa bằng cách tạo khô hạn: Bưởi cần thời gian khô hạn để phân hóa mầm hoa. Ở các vườn quản lý được nước thì có thể tạo sự khô hạn để bưởi ra hoa đồng loạt. Tạo khô hạn vào tháng 12 đến tháng 01 dương lịch, thu hoạch quả vào tết Trung thu; hoặc tạo khô hạn ở tháng 3-4 dương lịch thu hoạch quả vào Tết Nguyên đán. 

Xử lý ra hoa bằng cách lãi lá của cành mang trái: Phương pháp này có thể giúp ra hoa rãi vụ, nhưng chỉ có kết quả chủ yếu trên cây mới cho trái trong vài năm đầu, khi cây đã phát triển, cành mang quả nhiều, kỹ thuật trên ít hiệu quả.

10. Tỉa trái Bưởi: Trên mỗi chùm trái chỉ nên giữ lại tối đa là 02 trái, tốt nhất là 01 trái. Các trái bưởi đậu trong thời gian cây còn nhỏ cũng cần được tỉa bỏ. Nên để trái thu hoạch khi tuổi cây tính từ lúc trồng phải được ít nhất là  36 tháng

11. Neo trái: Đến thời điểm thu hoạch mà giá bưởi hạ thì có thể neo trái trên cây từ 15-30 ngày để chờ xuất bán bằng cách phun lên cây các loại phân bón lá như: Retain, ProGibb…hoặc bón nhiều phân dạng đạm và tưới nước thường xuyên .

Để được tư vấn chi tiết kỹ thuật trồng và các sản phẩm phân bón Việt Âu, vui lòng liên hệ qua thông tin sau:

Công ty phân bón Việt Âu tự hào đạt TOP 10 Thương Hiệu Uy Tín – Sản Phẩm Chất Lượng & Dịch Vụ Tin Dùng Lần VII/2020 do Viện Khảo Sát Đánh Giá Chỉ Số Cạnh Tranh xét chọn kết hợp với: – Viện nghiên cứu Kinh tế Châu Á,

- Liên hiệp Khoa học phát triển Việt Nam,

– Đài truyền hình TP.HCM và Trang điện tử Kinh tế Hội nhập tổ chức

CÔNG TY PHÂN BÓN NÔNG NGHIỆP VIỆT ÂU

Địa chỉ:  19E4 Đường DD4, KP 4, P. Tân Hưng Thuận, Quận 12, Tp. Hồ Chí Minh

Hotline: 0932 093 899 – 0938 853 899 - Email: vietauagri@gmail.com

Website: https://vietaugroup.vn/

Facebook: https://www.facebook.com/vietauagri

Youtube: https://www.youtube.com/c/VIETAUTV/featured

Xem thêm : 

Kinh nghiệm trồng và chăm sóc bưởi da xanh chuẩn bị cho tết nguyên Đán

Xem thêm kỹ thuật trồng và chăm sóc cam sành năng suất cao tại đây: https://nongnghiepbenvung.vn/tin-tuc/huong-dan-trong-va-cham-soc-cay-cam-sanh-nang-suat-cao/262